Niedobór witaminy A – objawy, przyczyny i profilaktyka

Witamina A to jeden z niezbędnych składników odżywczych, których nasz organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Jej niedobór wciąż zdarza się zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, a jego skutki mogą być poważniejsze, niż się wydaje na pierwszy rzut oka. Witamina A odpowiada za dobre widzenie, zwłaszcza w warunkach słabego oświetlenia, wspiera zdrowie skóry, wzmacnia odporność oraz dba o prawidłową kondycję błon śluzowych.

reklama

Czasami niedobór rozwija się stopniowo i łatwo go przeoczyć lub pomylić z innymi problemami. Jednak gdy się pogłębia, objawia się typowymi symptomami, które warto znać, by szybko reagować i unikać poważnych komplikacji zdrowotnych.

Jak rozpoznać niedobór witaminy A?

Pierwsze sygnały wskazujące na zbyt niski poziom witaminy A to przede wszystkim charakterystyczne objawy, które pojawiają się stopniowo i mogą dotyczyć wzroku, skóry oraz odporności.

reklama

• • pogorszenie widzenia po zmierzchu, nazywane kurzą ślepotą,
• • uczucie suchości i podrażnienia oczu,
• • sucha, łuszcząca się skóra,
• • utrata włosów oraz kruchość paznokci,
• • osłabiona odporność, przez co częściej łapiemy infekcje,
• • wydłużone gojenie się ran.

W bardziej zaawansowanych przypadkach niedobór witaminy A może doprowadzić nawet do trwałych uszkodzeń wzroku, takich jak problemy z rogówką. Z tego powodu nie warto ignorować tych symptomów, zwłaszcza gdy pojawiają się one jednocześnie.

Co powoduje niedobór witaminy A?

reklama

Przyczyn niedoboru witaminy A może być kilka. Często chodzi o niedostateczną ilość produktów bogatych w tę witaminę w codziennej diecie. To jednak nie wszystko. Wchłanianie witaminy A jest uzależnione od obecności tłuszczów i prawidłowej pracy układu pokarmowego. Problemy takie jak choroby jelit, celiakia czy schorzenia wątroby i trzustki mogą znacząco utrudniać przyswajanie tej witaminy. Dodatkowo osoby będące na dietach eliminacyjnych lub o niewłaściwym sposobie odżywiania (np. dzieci, seniorzy) również są bardziej narażone na deficyty.

Jak potwierdzić niedobór witaminy A?

reklama

W praktyce najpewniejszym sposobem diagnozy jest badanie poziomu witaminy A we krwi. Objawy kliniczne bywają nietypowe lub przypominają inne schorzenia, dlatego ważne jest, by lekarz mógł oprzeć się na wynikach laboratoryjnych i na ich podstawie ustalić, czy faktycznie mamy do czynienia z niedoborem.

Jak dostarczyć witaminę A w naturalny sposób?

Na szczęście witaminy A nie trzeba szukać wyłącznie w syntetycznych suplementach. Wiele można osiągnąć dzięki dobrze skomponowanej diecie. Do najlepszych źródeł należą produkty pochodzenia zwierzęcego oraz warzywa i owoce bogate w beta-karoten.

• • wątróbka wołowa i drobiowa, które mają najwięcej retinolu,
• • jaja, masło, sery i pełnotłusty nabiał,
• • tłuste ryby,
• • warzywa w kolorach pomarańczowym i zielonym liściaste, np. marchew, dynia, bataty, papryka, jarmuż, szpinak oraz morele,
• • owoce o intensywnych barwach, takie jak mango czy melon.

W warzywach znajduje się beta-karoten, który organizm przetwarza na witaminę A. Warto zawsze łączyć je z tłuszczem (np. oliwą z oliwek, awokado, orzechami lub masłem), co znacznie zwiększa jej wchłanianie.

Przepis na szybkie i pożywne danie z witaminą A: kremowa marchewka z jajkiem

Składniki

• • 2 duże marchewki,
• • 1 jajko,
• • 1 łyżka oliwy lub masła,
• • sól, pieprz i odrobina kurkumy,
• • 1 łyżka jogurtu naturalnego (opcjonalnie).

Przygotowanie

1. Marchewkę obierz i zetrzyj na tarce, następnie podsmaż na oliwie lub maśle przez 3–4 minuty.
2. Dopraw solą, pieprzem oraz kurkumą.
3. Wbij jajko i mieszaj całość, aż uzyskasz kremową konsystencję.
4. Na koniec możesz dodać jogurt, by nadać potrawie aksamitności.

Dlaczego ten przepis jest tak dobry? Marchew to bogate źródło beta-karotenu, jajko dostarcza retinolu, a tłuszcz ułatwia ich wchłanianie. To szybkie danie świetnie nadaje się na śniadanie, przekąskę lub lekką kolację.

Witamina A jest niezwykle ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza dla zdrowia wzroku, skóry i układu odpornościowego. Niedobory tej witaminy mogą powodować poważne problemy zdrowotne, dlatego warto zwracać uwagę na ich wczesne objawy oraz dbać o dietę bogatą w produkty zawierające retinol i beta-karoten. Naturalne spożywanie pokarmów takich jak wątróbka, marchew czy jajka w połączeniu z tłuszczem to najlepszy sposób na utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy A. Proste i szybkie przepisy, jak kremowa marchewka z jajkiem, mogą pomóc urozmaicić codzienne menu, dostarczając cennych składników odżywczych bez konieczności sięgania po suplementy.