Wzdęcia brzucha i gazy jelitowe: przyczyny, objawy, metody leczenia.

Wzdęcia to jedna z dolegliwości żołądkowo-jelitowych, która dotyka coraz więcej osób. Wzdęcia można zdefiniować jako stan, w którym obwód brzucha zwiększa swój rozmiar, co spowodowane jest zbyt dużą ilością gazów, które nagromadzają się w układzie pokarmowym (głównie w okrężnicy), ale są one też obecne naturalnie w świetle jelita. 

reklama

Tworzą się z powietrza, które człowiek połyka w trakcie mówienia lub jedzenia, ale nie tylko. Są też wynikiem procesów fermentacji zachodzących w jelitach z udziałem bakterii jelitowych. W powietrzu, które połyka człowiek występuje przede wszystkim tlen i azot. Natomiast gazy, które pochodzą z metabolizmu bakteryjnego mają nieco inny skład. 

reklama

Oprócz dwutlenku węgla, wodoru i metanu, które nadają im specyficzną woń, obecny jest też siarkowodór i pozostałe pochodne siarki. Rodzaj i ilość gazów zależy od składu mikrobioty jelitowej, rodzaju spożywanych produktów żywnościowych i wydajności pasażu jelitowego.

Przyczyny występowania wzdęć i gazów jelitowych:

Wytwarzanie gazów może się nasilać, w przypadku, gdy do jelita trafiają ciężkie do strawienia i gorzej wchłaniane cukry obecne głównie w roślinach kapustnych, cebulowych i strączkowych. Fermentację może nasilać także nietolerancja laktozy, fruktozy, zbyt duże spożycie sorbitolu, a także błonnika pokarmowego - zwłaszcza frakcji nierozpuszczalnej w wodzie. 

Kolejne możliwe przyczyny to: przerost bakteryjny w jelicie cienkim (w porównaniu z jelitem grubym jest ono w miarę sterylne), picie napojów gazowanych, połykanie większej ilości powietrza w czasie jedzenia, żucia gumy czy mówienia (aerofagia), a także spowolnienie pasażu jelitowego (czynnościowe bądź polekowe). 

Wśród przyczyn można też wymienić przebyte operacje przełyku i zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego, takie jak: dyspepsja czynnościowa (niestrawność), a także zespół jelita drażliwego. Inne przyczyny to: choroby przewodu pokarmowego o podłożu zapalnym (np. choroba Leśniowskiego-Crohna), celiakia i deficyt enzymów trzustkowych.

Zobacz również:

Najważniejsze zasady odchudzania – przydatne porady dietetyczne

Czy można mieć płaski brzuch mając insulinooporność?

Jak schudnąć? Zasady, dieta i ćwiczenia

Zapobieganie nadmiernemu gromadzeniu się gazów:

reklama

- dokładne przeżuwanie pokarmów (bez pośpiechu);

- unikanie rozmów podczas jedzenia, żucia gumy czy wykonywania innych czynności podczas spożywania pokarmu;

- powolne picie (oraz unikanie napojów gazowanych);

- gotowanie potraw na parze, grillowanie, duszenie lub zapiekanie.

- wybieranie młodych i świeżych warzyw, usuwanie z nich pestek. Owoce, tj. maliny czy truskawki warto przecierać przez sito lub przyrządzać z nich soki.

- zmniejszenie spożycia produktów obfitujących w wielocukry, a także owoców i warzyw, które są źródłem skrobi (np. pszenicy, kukurydzy, grochu czy bananów), sorbitolu i fruktozy (owoce), a także włókien roślinnych (np. niektóre warzywa) i laktozy (mleko i jego produkty). Produkty te trudniej się trawią, a poza tym są gorzej wchłaniane i bardziej podatne na fermentację, w czasie której tworzą się gazy;

Zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych i błonnika pokarmowego (frakcji nierozpuszczalnej).

Biorąc wszystko pod uwagę, można stwierdzić, że wzdęcia najczęściej powstają w wyniku zbyt szybkiego i łapczywego jedzenia. Również mówienie w czasie jedzenia i dodatkowo spożywanie pokarmów nasilających wzdęcia (tzw produktów gazotwórczych), czyli kapusty, gruszek, jabłek, szparagów, śliwek, cebuli, przetworów zbożowych, mleka i większości roślin strączkowych sprzyja powstawaniu gazów i wzdęć, które wywołują utrapienie. 

Stosowanie się do zaleceń dietetycznych i unikanie złych nawyków, to czynniki mogące złagodzić uciążliwe objawy ze strony przewodu pokarmowego.