Objawy w oczach, których nie wolno ignorować

Oczy to jeden z najważniejszych narządów zmysłów — to przez nie odbieramy ponad 80% informacji ze świata. Niestety, wiele osób bagatelizuje pierwsze symptomy problemów, tłumacząc je zmęczeniem, wiekiem lub pracą przy komputerze. To poważny błąd, ponieważ niektóre objawy mogą świadczyć o chorobach, które grożą trwałą utratą wzroku. Poniżej znajduje się lista symptomów, które wymagają szczególnej uwagi.

1. Mroczki i plamki przed oczami

Jak wyglądają?

Czarne kropki, nitki czy pajęczynki unoszące się w polu widzenia, które przesuwają się wraz z ruchem oka.

Łagodne przyczyny:

• • Naturalne zmiany w ciele szklistym pojawiające się po 40. roku życia
• • Krótkowzroczność
• • Przemęczenie oczu
reklama

Groźne przyczyny:

• • Nagły wysyp mroczków
• • Towarzyszące im błyski światła
• • Pojawienie się „zasłony” w polu widzenia

Mogą świadczyć o odwarstwieniu siatkówki – stanie wymagającym pilnej interwencji chirurgicznej.

Co robić?

Nie zwlekać! Pilnie udać się do okulisty na badanie dna oka.

2. Błyski światła

Opis:

Krótkie rozbłyski, jak „iskry” lub błyskawice, widoczne szczególnie w ciemności.

reklama

Możliwe przyczyny:

• • Migrena z aurą
• • Zmiany w ciele szklistym
• • Uszkodzenie siatkówki

Sygnał alarmowy:

Błyski wraz z mroczkami lub „zasłoną” mogą oznaczać odwarstwienie siatkówki.

Co robić?

Natychmiast skonsultować się z okulistą, nawet na ostrym dyżurze.

3. Silne zaczerwienienie i ból oka

Błahe przyczyny:

reklama

• • Zapalenie spojówek
• • Alergia
• • Zmęczenie

Groźne przyczyny:

• • Zapalenie tęczówki
• • Owrzodzenie rogówki
• • Ostry atak jaskry (nagły wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego)

Objawy towarzyszące:

Światłowstręt, pogorszenie widzenia, nudności, wymioty. To może być stan nagły, wymagający pilnej pomocy lekarskiej.

4. Nagła utrata ostrości widzenia

Opis:

Gwałtowne zamazanie obrazu lub częściowa/całkowita utrata widzenia w jednym oku.

Możliwe przyczyny:

• • Zator tętnicy siatkówki (odpowiadający udarowi)
• • Zakrzep żyły siatkówki
• • Odwarstwienie siatkówki
• • Neuropatia nerwu wzrokowego

To zawsze stan nagły — liczą się minuty!

5. „Zasłona” w polu widzenia

Opis:

Uczucie, jakby część obrazu była zasłonięta ciemną kurtyną.

Najczęstsza przyczyna:

Odwarstwienie siatkówki. Bez natychmiastowej operacji może dojść do całkowitej utraty wzroku.

6. Podwójne widzenie (diplopia)

Opis:

Obraz „rozjeżdża się” – widoczne są dwa obrazy obok siebie lub jedno nad drugim.

Możliwe przyczyny:

• • Udar mózgu
• • Uszkodzenie nerwów czaszkowych
• • Choroby mięśni oczu (np. miastenia)

Podwójne widzenie to objaw neurologiczny – wymaga pilnej diagnostyki.

7. Utrzymująca się suchość i pieczenie oczu

Opis:

Uczucie „piasku” pod powiekami, pieczenie, łzawienie, zmęczenie.

Najczęstsze przyczyny:

• • Zespół suchego oka
• • Długotrwała praca przy komputerze
• • Klimatyzacja
• • Niektóre leki

Przewlekła suchość może prowadzić do mikrourazów i uszkodzeń rogówki.

8. Nagłe pogorszenie widzenia barw

Opis:

Kolory stają się blade, mniej intensywne, świat wygląda „szaro”.

Możliwe przyczyny:

• • Zapalenie nerwu wzrokowego (np. w stwardnieniu rozsianym)
• • Uszkodzenia nerwu wzrokowego spowodowane toksynami
• • Choroby plamki żółtej

Wymaga szybkiej konsultacji okulistycznej i neurologicznej.

Często zadawane pytania (FAQ)

Czy mroczki zawsze są groźne?

Nie. Sporadyczne mroczki to często naturalny efekt starzenia się oka. Groźne są jednak nagłe i liczne mroczki, zwłaszcza jeśli pojawiają się wraz z błyskami.

Jak odróżnić zapalenie spojówek od jaskry?

Zapalenie spojówek: swędzenie, łzawienie, wydzielina, pieczenie, ale widzenie jest zachowane.
Jaskra (atak): silny ból, zaczerwienienie, pogorszenie widzenia, światłowstręt, nudności.

Kiedy iść na ostry dyżur okulistyczny?

• • Nagłe mroczki, błyski, „zasłona” w polu widzenia
• • Nagła utrata widzenia
• • Silny ból oka z zaczerwienieniem
• • Podwójne widzenie

Czy komputer niszczy wzrok?

Komputer sam nie powoduje odwarstwienia siatkówki ani jaskry, ale sprzyja zespołowi suchego oka i zmęczeniu wzroku. Dlatego warto stosować zasadę 20-20-20 (co 20 minut patrzeć na coś oddalonego o 20 stóp przez co najmniej 20 sekund).

Jak często badać wzrok?

• • Dorośli: co 2 lata
• • Po 40. roku życia: co rok
• • Osoby z cukrzycą, nadciśnieniem lub krótkowzrocznością: częściej, według zaleceń lekarza

Podsumowanie

Mroczki, błyski, zasłona w polu widzenia, nagła utrata ostrości czy silny ból oka to objawy, których nigdy nie wolno lekceważyć. W wielu przypadkach szybka reakcja jest kluczowa dla zachowania wzroku. Zasada jest prosta: nagłe zmiany widzenia wymagają pilnej konsultacji okulistycznej.

Źródła

• • Polskie Towarzystwo Okulistyczne – pto.com.pl
• • American Academy of Ophthalmology – aao.org
• • Mayo Clinic – Eye Health – mayoclinic.org
• • PubMed – pubmed.ncbi.nlm.nih.gov (hasła: retinal detachment, ocular migraine, glaucoma attack)